Trong cuộc sống hiện đại, nguy cơ cháy nổ luôn rình rập, đặc biệt tại các công trình tập trung đông người hay chứa nhiều vật liệu dễ cháy. Một đám cháy nhỏ có thể bùng phát nhanh chóng và gây ra hậu quả khôn lường về người và tài sản. Giữa những biện pháp phòng cháy chữa cháy (PCCC) thụ động và chủ động, cửa chống cháy 90 phút nổi lên như một lá chắn vững chắc, đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc ngăn chặn lửa lan rộng, tạo hành lang an toàn cho người thoát hiểm và kéo dài thời gian quý báu cho lực lượng cứu hỏa tiếp cận hiện trường. Bạn có biết, chỉ vài phút chênh lệch trong khả năng chống chịu của cánh cửa có thể tạo nên sự khác biệt giữa sự sống và cái chết? Vậy cửa chống cháy 90 phút là gì, tại sao nó lại cần thiết đến vậy, và làm thế nào để chọn lựa, lắp đặt đúng chuẩn để phát huy tối đa hiệu quả bảo vệ? Hãy cùng đi sâu vào khám phá “vị cứu tinh” thầm lặng này nhé.
Cửa Chống Cháy 90 Phút Là Gì?
Cửa chống cháy 90 phút là loại cửa được thiết kế và sản xuất từ các vật liệu chuyên biệt, có khả năng chịu được tác động của nhiệt độ cao và ngọn lửa trong thời gian tối thiểu 90 phút theo các tiêu chuẩn kiểm định nghiêm ngặt.
Hiểu đơn giản, khi có cháy xảy ra, ngọn lửa và khói độc sẽ cố gắng “tấn công” mọi ngóc ngách để lan rộng. Cánh cửa chống cháy 90 phút, với cấu tạo đặc biệt của mình, sẽ đứng vững như một bức tường lửa di động, ngăn chặn sự “xâm nhập” này trong suốt 1 giờ 30 phút. Khoảng thời gian này là cực kỳ quý giá để mọi người có thể sơ tán an toàn và lực lượng PCCC kịp thời khống chế đám cháy. Nó không chỉ là một cánh cửa thông thường mà là một phần không thể thiếu trong hệ thống an toàn cháy nổ của bất kỳ công trình nào.
Tại Sao Cửa Chống Cháy 90 Phút Lại Quan Trọng Đến Thế?
Tầm quan trọng của cửa chống cháy 90 phút không thể phủ nhận, nó mang lại nhiều lợi ích thiết thực và đôi khi là sự khác biệt sinh tử trong tình huống khẩn cấp.
- Bảo vệ an toàn tính mạng con người: Đây là lợi ích hàng đầu và quan trọng nhất. Cửa chống cháy tạo ra các khu vực an toàn tạm thời hoặc hành lang thoát hiểm không bị khói, lửa xâm nhập trong một khoảng thời gian đủ dài để mọi người di tản. Khói độc thường là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các vụ cháy, và khả năng ngăn khói của cửa chống cháy là cực kỳ quan trọng.
- Ngăn chặn lửa và khói lan rộng: Cửa hoạt động như một rào cản vật lý, giới hạn đám cháy chỉ trong một khu vực nhất định. Điều này làm chậm tốc độ lây lan của lửa, giảm thiểu thiệt hại cho các khu vực lân cận và toàn bộ công trình. Tưởng tượng nếu không có cửa chống cháy, lửa có thể lan từ phòng này sang phòng khác chỉ trong vài phút ngắn ngủi.
- Bảo vệ tài sản: Ngoài việc bảo vệ con người, cửa chống cháy còn giúp bảo vệ các tài sản có giá trị, hồ sơ quan trọng hoặc thiết bị máy móc đắt tiền nằm trong các khu vực được bảo vệ.
- Kéo dài thời gian cho lực lượng PCCC: 90 phút là đủ để đội cứu hỏa chuyên nghiệp triển khai thiết bị, tiếp cận tâm điểm đám cháy và thực hiện công tác dập lửa, cứu hộ hiệu quả hơn. Thời gian càng dài, cơ hội dập tắt đám cháy và giảm thiểu thiệt hại càng cao.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Tại Việt Nam, các quy định về PCCC bắt buộc nhiều loại công trình phải trang bị cửa chống cháy tại các vị trí thoát hiểm, phân khu cháy, phòng kỹ thuật… Việc lắp đặt cửa chống cháy 90 phút đúng tiêu chuẩn là yêu cầu pháp lý cần tuân thủ.
- Tăng cường cảm giác an toàn: Đối với người sống và làm việc trong công trình, việc biết rằng mình được bảo vệ bởi hệ thống PCCC đạt chuẩn, bao gồm cả cửa chống cháy, mang lại sự yên tâm đáng kể.
Cau tao chi tiet cua chong chay 90 phut bao ve an toan pccc
Các Loại Cửa Chống Cháy 90 Phút Thường Gặp Trên Thị Trường
Mặc dù cùng đạt giới hạn chịu lửa 90 phút, cửa chống cháy có thể được phân loại dựa trên vật liệu cấu thành chính hoặc cấu tạo cánh cửa.
- Theo vật liệu:
- Cửa thép chống cháy 90 phút: Đây là loại phổ biến nhất. Cánh cửa được làm từ hai tấm thép mạ kẽm hoặc thép cán nguội, bên trong là lớp vật liệu chống cháy như bông khoáng (rockwool), bông thủy tinh (fiberglass), hoặc tấm chống cháy chuyên dụng (ví dụ: calcium silicate). Khung bao cũng bằng thép. Bề mặt thường được sơn tĩnh điện hoặc dán vân gỗ. Cửa thép có độ bền cao, chịu lực tốt và phù hợp với nhiều vị trí.
- Cửa gỗ chống cháy 90 phút: Ít phổ biến hơn cửa thép ở mức 90 phút, nhưng vẫn có mặt. Cửa gỗ chống cháy thường sử dụng các loại gỗ đặc biệt hoặc được xử lý tẩm hóa chất chống cháy, kết hợp với các lớp vật liệu chống cháy khác ở lõi và bề mặt (ví dụ: tấm MGO, tấm Calcium Silicate). Khung bao cũng có thể bằng gỗ hoặc vật liệu chống cháy tương đương. Cửa gỗ chống cháy mang tính thẩm mỹ cao, phù hợp với nội thất sang trọng, nhưng quá trình sản xuất và kiểm định thường phức tạp hơn. Để đạt 90 phút, cấu tạo cửa gỗ thường rất dày và phức tạp.
- Theo cấu tạo cánh cửa:
- Cửa chống cháy 90 phút 1 cánh: Dùng cho các lối đi thông thường, phòng nhỏ.
- Cửa chống cháy 90 phút 2 cánh: Dùng cho các lối đi rộng hơn, sảnh, hành lang chính, nơi cần di chuyển nhiều hoặc vật dụng lớn.
- Cửa chống cháy 90 phút có ô kính chống cháy: Một số vị trí như cửa ra vào văn phòng, phòng điều khiển… cần có ô kính để quan sát. Kính sử dụng phải là loại kính chống cháy chuyên dụng, có khả năng chịu nhiệt và duy trì tính toàn vẹn trong 90 phút.
Mỗi loại vật liệu và cấu tạo đều có ưu nhược điểm riêng về giá thành, thẩm mỹ, độ bền và vị trí lắp đặt phù hợp. Lựa chọn loại nào còn phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của công trình và ngân sách đầu tư.
Làm Sao Để Chọn Được Cửa Chống Cháy 90 Phút Chuẩn Nhất Cho Công Trình Của Bạn?
Chọn cửa chống cháy không đơn thuần là mua một cánh cửa rồi lắp vào. Đây là một quyết định quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn. Dưới đây là những yếu tố bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng:
- Xác định đúng giới hạn chịu lửa cần thiết: Dự án của bạn yêu cầu cửa chống cháy có giới hạn chịu lửa bao nhiêu phút? Đối với các khu vực có nguy cơ cao, lối thoát hiểm chính, hoặc theo quy định bắt buộc, 90 phút là mức phổ biến và thường được yêu cầu. Hãy tham khảo bản vẽ thiết kế PCCC hoặc tư vấn từ đơn vị chuyên nghiệp.
- Kiểm tra chứng nhận kiểm định: Đây là yếu tố quan trọng SỐ MỘT. Cửa chống cháy bắt buộc phải có giấy chứng nhận kiểm định của Cục Cảnh sát PCCC và CNCH (hoặc đơn vị được ủy quyền) theo tiêu chuẩn Việt Nam (thường là TCVN 9383:2012 về phương pháp thử nghiệm). Giấy chứng nhận này xác nhận sản phẩm đã trải qua thử nghiệm và đạt giới hạn chịu lửa như công bố. Yêu cầu nhà cung cấp xuất trình đầy đủ giấy tờ này. Cẩn thận với các loại cửa chỉ có chứng nhận vật liệu mà không có chứng nhận cho sản phẩm cửa hoàn chỉnh.
- Chất lượng vật liệu và cấu tạo:
- Thép làm cửa: Độ dày tấm thép (thường từ 0.8mm đến 1.2mm cho cánh và 1.2mm đến 1.6mm cho khung là phổ biến cho cửa 90 phút), loại thép (thép mạ kẽm chống gỉ tốt hơn).
- Vật liệu chống cháy lõi: Bông khoáng, bông thủy tinh, tấm calcium silicate… Phải là vật liệu có khả năng cách nhiệt và chống cháy tốt.
- Gioăng chống cháy (Intumescent seal): Gioăng này rất quan trọng. Khi gặp nhiệt độ cao, nó sẽ nở ra, bịt kín khe hở giữa cánh và khung, ngăn khói và lửa tràn qua. Gioăng phải chất lượng và được lắp đặt kín đáo.
- Sơn: Sơn tĩnh điện chất lượng cao không chỉ thẩm mỹ mà còn góp phần bảo vệ lớp thép bên trong.
- Chất lượng phụ kiện (Hardware): Bản lề, khóa cửa, tay co thủy lực (door closer), thanh thoát hiểm (panic bar)… Tất cả phụ kiện lắp trên cửa chống cháy cũng phải là loại chuyên dụng, có khả năng chịu nhiệt và hoạt động tốt trong điều kiện cháy. Bản lề phải đủ chắc chắn để giữ cánh cửa nặng. Khóa và thanh thoát hiểm phải đảm bảo người bên trong có thể mở cửa nhanh chóng và an toàn. Tay co thủy lực giúp cửa luôn tự động đóng kín – điều bắt buộc đối với cửa chống cháy để phát huy tác dụng.
- Nhà cung cấp uy tín: Chọn mua cửa từ các nhà sản xuất hoặc phân phối có kinh nghiệm, có nhà máy hoặc xưởng sản xuất rõ ràng, có hồ sơ năng lực tốt và đặc biệt là có đầy đủ giấy tờ kiểm định sản phẩm. Đừng vì ham rẻ mà chọn đơn vị không rõ nguồn gốc, cửa không có kiểm định, điều này tiềm ẩn rủi ro an toàn rất lớn.
- Phù hợp với vị trí lắp đặt: Kích thước cửa phải phù hợp với ô tường. Kiểu dáng (1 cánh, 2 cánh, có kính hay không) phải đáp ứng nhu cầu sử dụng và yêu cầu PCCC của khu vực đó.
Để tóm gọn lại quá trình lựa chọn, bạn có thể tham khảo checklist sau:
Checklist Chọn Cửa Chống Cháy 90 Phút:
- Xác định yêu cầu: Công trình cần giới hạn chịu lửa 90 phút tại vị trí nào?
- Yêu cầu báo giá: Liên hệ các nhà cung cấp uy tín.
- Kiểm tra chứng nhận: Yêu cầu xem giấy chứng nhận kiểm định sản phẩm cửa chống cháy 90 phút (không phải chỉ vật liệu) do Cục PCCC hoặc đơn vị được ủy quyền cấp. Đối chiếu thông tin trên giấy chứng nhận với sản phẩm.
- Đánh giá chất lượng: Hỏi rõ về cấu tạo, độ dày thép, loại vật liệu chống cháy, gioăng chống cháy. Nếu có thể, xem mẫu trực tiếp.
- Kiểm tra phụ kiện: Phụ kiện đi kèm có phải là loại chống cháy chuyên dụng không? Có đủ các phụ kiện cần thiết (bản lề, khóa, tay co, thanh thoát hiểm nếu cần)?
- Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu không chắc chắn, hãy nhờ người có kinh nghiệm về PCCC hoặc kiến trúc sư tư vấn.
- So sánh báo giá và dịch vụ: So sánh không chỉ giá mà cả chế độ bảo hành, hỗ trợ kỹ thuật, và uy tín nhà cung cấp.
- Ký hợp đồng: Đảm bảo hợp đồng ghi rõ loại cửa, thông số kỹ thuật, phụ kiện, và điều khoản về chứng nhận kiểm định.
Theo Kỹ sư Nguyễn Văn An, chuyên gia về giải pháp an toàn cháy nổ tại Công ty PCCC An Toàn Việt: “Giới hạn chịu lửa 90 phút không chỉ là con số trên giấy tờ; nó là thời gian vàng để cứu mạng người và hạn chế tối đa thiệt hại tài sản. Việc đầu tư đúng loại cửa chống cháy là khoản đầu tư thông minh nhất cho sự an toàn, đừng bao giờ thỏa hiệp về chất lượng và giấy tờ kiểm định.”
Quy Trình Lắp Đặt Cửa Chống Cháy 90 Phút: Đảm Bảo An Toàn Từ Đầu
Lắp đặt cửa chống cháy đúng kỹ thuật quan trọng không kém gì việc chọn đúng loại cửa. Một cánh cửa chất lượng cao nhưng lắp đặt sai có thể làm giảm đáng kể khả năng chống cháy của nó.
- Ai nên lắp đặt cửa chống cháy? Việc lắp đặt nên được thực hiện bởi đội ngũ kỹ thuật có kinh nghiệm, hiểu rõ về cấu tạo cửa chống cháy và yêu cầu kỹ thuật PCCC. Tốt nhất là do chính đơn vị cung cấp cửa hoặc một đơn vị chuyên nghiệp được ủy quyền thực hiện.
- Quy trình lắp đặt cơ bản như thế nào? Dưới đây là các bước chính (có thể thay đổi đôi chút tùy loại cửa và nhà sản xuất):
- Chuẩn bị mặt bằng: Đảm bảo ô tường chờ lắp cửa phẳng, vuông vắn, đúng kích thước. Vệ sinh sạch sẽ khu vực lắp đặt.
- Lắp đặt khung bao: Đặt khung bao vào ô chờ, dùng thước thủy cân chỉnh thẳng đứng và ngang. Cố định tạm thời khung bao bằng các neo hoặc vít.
- Cố định chắc chắn khung bao: Sử dụng vữa xi măng, foam chống cháy chuyên dụng hoặc vít nở và thép cường độ cao để cố định khung bao vào tường một cách chắc chắn, đảm bảo không có khe hở lớn. Khoảng trống giữa khung và tường cần được bịt kín bằng vật liệu chống cháy.
- Lắp đặt cánh cửa: Gắn cánh cửa vào khung bao thông qua bản lề. Cân chỉnh khe hở giữa cánh và khung đều, đảm bảo cánh mở đóng nhẹ nhàng, không bị kẹt.
- Lắp đặt phụ kiện: Lắp khóa cửa, tay co thủy lực, thanh thoát hiểm (nếu có). Đảm bảo các phụ kiện hoạt động trơn tru và đúng chức năng. Tay co thủy lực phải được chỉnh để cửa tự động đóng lại hoàn toàn và khít vào khung.
- Hoàn thiện gioăng chống cháy: Đảm bảo gioăng chống cháy được dán hoặc cài đặt đầy đủ, kín đáo dọc theo các cạnh của cánh cửa hoặc khung bao.
- Kiểm tra cuối cùng: Mở và đóng cửa nhiều lần để kiểm tra độ trơn tru. Kiểm tra các phụ kiện đã chắc chắn chưa. Đảm bảo cửa tự động đóng hoàn toàn khi buông tay. Kiểm tra lại các khe hở và vật liệu bịt kín.
- Lưu ý quan trọng khi lắp đặt:
- Tuyệt đối không cắt, hàn, đục khoét làm thay đổi cấu trúc của cánh cửa hoặc khung bao sau khi sản xuất nếu không có hướng dẫn của nhà sản xuất. Việc này có thể làm hỏng cấu trúc chống cháy.
- Sử dụng đúng loại vật liệu bịt kín khe hở giữa khung và tường (vữa xi măng mác cao, foam chống cháy). Vật liệu này cũng phải có khả năng chống cháy tương đương hoặc cao hơn giới hạn chịu lửa của cửa.
- Đảm bảo cửa được lắp đặt ở vị trí đúng theo bản vẽ thiết kế PCCC và hướng mở cửa không cản trở lối thoát hiểm.
Việc lắp đặt đúng kỹ thuật là bước cuối cùng để biến cánh cửa chống cháy 90 phút từ một sản phẩm đơn lẻ thành một phần hiệu quả của hệ thống an toàn. Đừng tiếc chi phí cho công đoạn này!
Lưu Ý Vàng Khi Sử Dụng Cửa Chống Cháy 90 Phút
Cửa chống cháy 90 phút chỉ phát huy tác dụng tối đa khi nó luôn ở trạng thái sẵn sàng hoạt động. Dưới đây là những điều bạn cần ghi nhớ trong quá trình sử dụng hàng ngày:
- KHÔNG BAO GIỜ chèn, chặn cửa: Đây là lỗi phổ biến nhất và nguy hiểm nhất. Việc dùng cục gạch, nêm gỗ, hoặc bất kỳ vật gì để giữ cửa chống cháy luôn mở là điều cấm kỵ. Khi có cháy, cửa phải tự động đóng lại hoàn toàn để ngăn lửa và khói.
- Đảm bảo tay co thủy lực hoạt động tốt: Tay co có nhiệm vụ tự động đóng cửa. Thường xuyên kiểm tra xem tay co có kéo cửa về vị trí đóng một cách nhẹ nhàng và kín khít không. Nếu tay co hỏng hoặc chỉnh sai tốc độ, cửa sẽ không đóng đúng cách.
- Không thay đổi phụ kiện: Tuyệt đối không tự ý thay thế khóa, bản lề, tay co hoặc bất kỳ phụ kiện nào khác bằng loại thông thường. Các phụ kiện này đã được kiểm định để hoạt động trong môi trường nhiệt độ cao. Việc thay thế sai loại sẽ vô hiệu hóa chức năng chống cháy.
- Không sơn phủ thêm lớp sơn thường lên gioăng chống cháy: Gioăng chống cháy cần “thở” và tiếp xúc trực tiếp với nhiệt để nở ra. Việc sơn phủ lên gioăng có thể làm giảm hoặc mất khả năng này.
- Giữ khu vực cửa luôn thông thoáng: Không để đồ đạc, vật cản chắn trước hoặc sau cửa chống cháy. Lối thoát hiểm phải luôn quang đãng.
- Thông báo cho mọi người về chức năng của cửa: Đảm bảo những người thường xuyên qua lại khu vực có cửa chống cháy hiểu được tầm quan trọng của nó và tuân thủ các quy tắc sử dụng (ví dụ: không chèn cửa).
- Kiểm tra định kỳ: Thực hiện kiểm tra thường xuyên theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc đơn vị quản lý tòa nhà để phát hiện sớm các hư hỏng (sẽ nói kỹ hơn ở phần bảo trì).
Vat lieu cach nhiet chong chay ben trong canh cua 90 phut
Nhớ rằng, một cánh cửa chống cháy 90 phút chỉ thực sự bảo vệ bạn trong 90 phút vàng ngọc đó khi nó được sử dụng và duy trì ở trạng thái tốt nhất. Đừng biến “vị cứu tinh” thành vật trang trí vô dụng!
Bảo Dưỡng Cửa Chống Cháy 90 Phút Đúng Cách Để Kéo Dài Tuổi Thọ Và Hiệu Quả
Cũng như bất kỳ thiết bị an toàn nào khác, cửa chống cháy cần được bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo luôn hoạt động hiệu quả khi cần thiết.
- Tại sao cần bảo dưỡng định kỳ?
- Phát hiện sớm hư hỏng: Bản lề lỏng, tay co yếu, gioăng chống cháy bong tróc, bề mặt cửa bị ăn mòn…
- Đảm bảo phụ kiện hoạt động trơn tru: Khóa, bản lề, tay co có thể bị khô dầu, bám bụi sau một thời gian sử dụng.
- Duy trì tính toàn vẹn của cấu trúc chống cháy: Đảm bảo không có vết nứt, lỗ hổng nào xuất hiện trên cánh hoặc khung cửa.
- Tuân thủ quy định: Nhiều quy định PCCC yêu cầu kiểm tra và bảo trì cửa chống cháy định kỳ.
- Nội dung bảo dưỡng bao gồm những gì?
- Kiểm tra bề mặt cửa: Tìm kiếm các vết móp méo, trầy xước sâu, rỉ sét hoặc dấu hiệu hư hỏng khác trên cánh và khung cửa.
- Kiểm tra bản lề: Đảm bảo bản lề chắc chắn, không bị lỏng hoặc kẹt. Tra dầu hoặc bôi trơn nếu cần.
- Kiểm tra khóa và tay nắm: Đảm bảo khóa hoạt động bình thường, dễ dàng mở/đóng từ cả hai phía. Tay nắm chắc chắn.
- Kiểm tra tay co thủy lực: Quan sát hành trình đóng của cửa. Cửa phải đóng lại hoàn toàn một cách nhẹ nhàng, không quá nhanh gây va đập mạnh, cũng không quá chậm hoặc bị kẹt lại. Chỉnh tốc độ tay co nếu cần.
- Kiểm tra gioăng chống cháy: Kiểm tra xem gioăng có còn nguyên vẹn, không bị bong tróc, rách nát hay bị sơn phủ lên không. Đảm bảo gioăng được lắp đặt kín đáo xung quanh cánh cửa.
- Kiểm tra khe hở: Khe hở giữa cánh và khung cửa phải đều, nằm trong giới hạn cho phép của nhà sản xuất. Khe hở quá lớn có thể làm giảm khả năng ngăn khói, lửa.
- Kiểm tra vật liệu bịt kín: Kiểm tra vật liệu (vữa, foam chống cháy) bịt kín khe hở giữa khung bao và tường xem có bị nứt, vỡ hay bong tróc không. Bổ sung hoặc sửa chữa nếu cần.
- Vệ sinh cửa: Lau chùi bụi bẩn trên bề mặt cửa và phụ kiện.
- Tần suất bảo dưỡng: Tùy thuộc vào mức độ sử dụng và môi trường, nhưng thông thường nên kiểm tra và bảo dưỡng cửa chống cháy ít nhất 6 tháng một lần. Đối với các công trình công cộng, khu vực sản xuất… có thể cần thường xuyên hơn.
- Ai nên thực hiện bảo dưỡng? Tốt nhất là thuê đơn vị cung cấp cửa ban đầu hoặc một công ty chuyên về bảo trì hệ thống PCCC thực hiện. Họ có kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu để kiểm tra và khắc phục các vấn đề tiềm ẩn.
Việc bảo dưỡng định kỳ không chỉ giúp cửa chống cháy 90 phút của bạn hoạt động hiệu quả lâu dài mà còn đảm bảo rằng nó sẽ không “phụ lòng” bạn trong thời khắc quan trọng nhất. “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”, câu nói này đặc biệt đúng trong trường hợp này.
Tiêu Chuẩn Nào Áp Dụng Cho Cửa Chống Cháy 90 Phút Ở Việt Nam?
Để một sản phẩm được công nhận là cửa chống cháy 90 phút tại Việt Nam, nó phải trải qua quá trình thử nghiệm và kiểm định theo các tiêu chuẩn quốc gia.
- TCVN 9383:2012 – Thử nghiệm khả năng chịu lửa của cửa đi và cửa sổ: Đây là tiêu chuẩn quan trọng nhất quy định phương pháp thử nghiệm để xác định giới hạn chịu lửa (resistance to fire) của cửa. Các thử nghiệm bao gồm việc đặt cửa vào lò nung ở nhiệt độ tăng dần theo thời gian và quan sát các tiêu chí như:
- E (Tính toàn vẹn – Integrity): Thời gian cửa duy trì tính toàn vẹn, không bị nứt, vỡ, tạo khe hở cho lửa và khói xuyên qua.
- I (Tính cách nhiệt – Insulation): Thời gian cửa duy trì khả năng cách nhiệt, giới hạn sự gia tăng nhiệt độ ở mặt không cháy.
- W (Bức xạ – Radiation): Một số tiêu chuẩn còn xem xét khả năng giới hạn bức xạ nhiệt qua cánh cửa.
Cửa chống cháy 90 phút theo tiêu chuẩn Việt Nam thường được đánh giá theo tiêu chí EI. Giới hạn chịu lửa EI 90 nghĩa là cửa duy trì được cả tính toàn vẹn (E) và tính cách nhiệt (I) trong tối thiểu 90 phút. Tuy nhiên, tùy theo yêu cầu cụ thể, có thể chỉ cần đạt tiêu chí E hoặc EW. Đối với cửa thoát hiểm, tiêu chí E hoặc EW thường được nhấn mạnh hơn vì mục tiêu chính là tạo lối thoát an khói, lửa. Cửa ngăn cháy giữa các khoang thì cần cả I để ngăn nhiệt độ lan truyền. Cần xem xét kỹ yêu cầu PCCC cho từng vị trí cụ thể.
- Các tiêu chuẩn liên quan khác:
- QCVN 06:2022/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về An toàn cháy cho nhà và công trình: Quy chuẩn này quy định các yêu cầu chung về PCCC đối với các loại công trình, trong đó có các yêu cầu về bậc chịu lửa của cấu kiện (bao gồm cả cửa) tại các vị trí khác nhau (ví dụ: cửa ngăn cháy khoang, cửa thoát hiểm, cửa phòng kỹ thuật…). Quy chuẩn này sẽ chỉ định vị trí nào cần dùng cửa có giới hạn chịu lửa bao nhiêu phút (ví dụ EI 60, EI 90, EI 120…).
- Các tiêu chuẩn về vật liệu: Các vật liệu cấu thành cửa (thép, bông khoáng, gioăng, sơn…) cũng phải đáp ứng các tiêu chuẩn về tính không cháy, khó cháy hoặc khả năng chịu nhiệt.
- Quá trình kiểm định: Sản phẩm cửa chống cháy phải được lấy mẫu và thử nghiệm tại các phòng thí nghiệm đủ năng lực, được cơ quan PCCC công nhận. Sau khi thử nghiệm đạt yêu cầu, nhà sản xuất/đơn vị nhập khẩu sẽ được cấp giấy chứng nhận kiểm định. Giấy chứng nhận này có thời hạn và cần được gia hạn theo quy định.
Việc hiểu rõ các tiêu chuẩn và quy trình kiểm định giúp bạn tự tin hơn khi lựa chọn sản phẩm. Đừng ngần ngại hỏi nhà cung cấp về các tiêu chuẩn mà cửa của họ đáp ứng và xem trực tiếp các giấy tờ liên quan.
Vật Liệu Cấu Tạo Nên Cửa Chống Cháy 90 Phút Có Gì Đặc Biệt?
Để đạt được khả năng chống chịu nhiệt độ cao và ngọn lửa trong suốt 90 phút, cấu tạo của cửa chống cháy 90 phút phải sử dụng các loại vật liệu đặc biệt và được kết hợp theo một cấu trúc nhất định.
- Khung cửa và cánh cửa (Phần vỏ): Thường được làm từ thép tấm mạ kẽm hoặc thép cán nguội có độ dày phù hợp (thường từ 0.8mm đến 1.2mm cho cánh và dày hơn cho khung). Thép mạ kẽm giúp chống rỉ sét tốt hơn. Lớp thép này đóng vai trò là bộ khung chịu lực và giữ form cho cánh cửa.
- Lõi chống cháy (Vật liệu cách nhiệt và ngăn cháy): Đây là phần quan trọng nhất, quyết định khả năng chịu lửa của cửa. Các vật liệu phổ biến bao gồm:
- Bông khoáng (Rockwool): Là loại vật liệu làm từ đá bazan hoặc quặng nung chảy, có cấu trúc dạng sợi. Bông khoáng có khả năng cách nhiệt và chống cháy rất tốt, chịu được nhiệt độ lên đến 1000 độ C. Nó nhẹ, dễ gia công và là lựa chọn phổ biến cho cửa thép chống cháy.
- Bông thủy tinh (Fiberglass): Tương tự bông khoáng nhưng làm từ sợi thủy tinh. Khả năng chống cháy và cách nhiệt cũng tốt.
- Tấm chống cháy chuyên dụng: Như tấm Calcium Silicate (xi măng sợi khoáng không amiăng) hoặc tấm MGO (Magnesium Oxide). Các tấm này có độ cứng cao hơn, khả năng chịu nhiệt và chống cháy vượt trội, thường được sử dụng trong các cấu trúc phức tạp hơn hoặc yêu cầu cao hơn.
Các vật liệu này được xếp hoặc chèn chặt vào khoảng trống giữa hai tấm thép của cánh cửa.
- Gioăng chống cháy (Intumescent seal): Như đã đề cập, gioăng này được làm từ vật liệu đặc biệt, khi gặp nhiệt độ khoảng 150-200 độ C, nó sẽ nở phồng lên gấp nhiều lần thể tích ban đầu. Lớp nở này bịt kín hoàn toàn khe hở giữa cánh và khung, ngăn khói, lửa và khí nóng lan qua. Gioăng chống cháy phải được lắp đặt dọc theo các cạnh của cánh hoặc khung.
- Phụ kiện chống cháy: Bao gồm bản lề thép chịu lực, khóa tay gạt/thanh thoát hiểm làm từ vật liệu chịu nhiệt (thường là thép, inox), tay co thủy lực chuyên dụng. Tất cả phải đảm bảo hoạt động bình thường dưới nhiệt độ cao.
- Sơn: Bề mặt cửa thường được sơn tĩnh điện. Lớp sơn này vừa tạo thẩm mỹ, vừa chống gỉ và có thể góp phần nhỏ vào khả năng chống cháy bề mặt.
Sự kết hợp đúng đắn của các loại vật liệu này, cùng với quy trình sản xuất tuân thủ nghiêm ngặt, mới tạo nên một cánh cửa chống cháy 90 phút đạt chuẩn, sẵn sàng đối phó với hỏa hoạn.
So Sánh Cửa Chống Cháy 90 Phút Với Các Giới Hạn Chịu Lửa Khác
Giới hạn chịu lửa của cửa chống cháy được phân loại dựa trên thời gian cửa có thể chống chịu lửa theo tiêu chuẩn thử nghiệm. Phổ biến nhất là 60 phút, 90 phút, và 120 phút (hoặc hơn).
Đặc điểm | Cửa Chống Cháy 60 Phút | Cửa Chống Cháy 90 Phút | Cửa Chống Cháy 120 Phút |
---|---|---|---|
Giới hạn chịu lửa | Tối thiểu 60 phút (1 giờ) | Tối thiểu 90 phút (1 giờ 30 phút) | Tối thiểu 120 phút (2 giờ) |
Thời gian thoát hiểm | Tạo 1 giờ vàng để thoát hiểm và cứu hộ. | Tạo 1.5 giờ vàng, thêm thời gian quý báu. | Tạo 2 giờ vàng, mức độ bảo vệ rất cao. |
Cấu tạo vật liệu | Thường mỏng hơn 90 phút. Lớp lõi chống cháy có thể mỏng hơn hoặc loại vật liệu khác. | Dày hơn loại 60 phút. Lớp lõi chống cháy dày hơn, vật liệu chuyên dụng hơn. | Dày nhất trong 3 loại phổ biến. Sử dụng các vật liệu chống cháy cao cấp, cấu trúc phức tạp nhất. |
Trọng lượng | Nhẹ hơn loại 90 và 120 phút. | Nặng hơn loại 60 phút. | Nặng nhất. |
Giá thành | Thấp nhất. | Trung bình. | Cao nhất. |
Vị trí lắp đặt | Các khu vực ít nguy hiểm hơn, lối thoát hiểm phụ, phòng kỹ thuật nhỏ, căn hộ chung cư… | Lối thoát hiểm chính, cầu thang bộ, phòng máy phát điện, phòng kỹ thuật quan trọng, vách ngăn cháy… | Các khu vực có nguy cơ cháy rất cao, kho chứa vật liệu dễ cháy, trung tâm dữ liệu, hầm gửi xe lớn… |
Độ phổ biến | Khá phổ biến. | Phổ biến. | Ít phổ biến hơn, chủ yếu dùng cho công trình đặc thù. |
Yêu cầu PCCC | Áp dụng cho các khu vực theo quy định của QCVN 06:2022/BXD. | Áp dụng cho các khu vực yêu cầu mức độ an toàn cao hơn. | Áp dụng cho các khu vực yêu cầu mức độ an toàn rất cao. |
Chọn loại cửa chống cháy có giới hạn chịu lửa nào hoàn toàn phụ thuộc vào yêu cầu kỹ thuật PCCC của công trình, mức độ nguy hiểm của khu vực cần lắp đặt và quy định pháp luật hiện hành. Cửa chống cháy 90 phút thường là sự cân bằng tốt giữa khả năng bảo vệ và chi phí đầu tư, do đó nó rất phổ biến tại Việt Nam cho nhiều loại công trình.
Chi Phí Đầu Tư Cho Cửa Chống Cháy 90 Phút: Đắt Hay Rẻ So Với Giá Trị An Toàn?
Chi phí cho một bộ cửa chống cháy 90 phút bao gồm giá cửa, phụ kiện đi kèm, chi phí vận chuyển và lắp đặt. So với cửa thông thường, giá cửa chống cháy chắc chắn cao hơn đáng kể do vật liệu, công nghệ sản xuất đặc biệt và chi phí kiểm định.
- Các yếu tố ảnh hưởng đến giá:
- Kích thước cửa: Cửa kích thước lớn hơn sẽ tốn nhiều vật liệu hơn.
- Loại vật liệu: Cửa thép thường có giá khác cửa gỗ chống cháy. Độ dày tấm thép, loại vật liệu lõi (bông khoáng, tấm chống cháy chuyên dụng…) cũng ảnh hưởng giá.
- Phụ kiện đi kèm: Các loại phụ kiện cao cấp, có chứng nhận riêng (ví dụ: tay co châu Âu, khóa thanh thoát hiểm có chứng nhận UL) sẽ có giá cao hơn phụ kiện thông thường. Cửa 2 cánh, có ô kính, có lam gió chống cháy… cũng tăng chi phí.
- Nhà sản xuất/Thương hiệu: Các thương hiệu uy tín, có lịch sử lâu đời và quy trình sản xuất hiện đại thường có giá cao hơn.
- Số lượng: Đặt hàng số lượng lớn thường có giá ưu đãi hơn.
- Chi phí vận chuyển, lắp đặt: Khoảng cách, độ phức tạp của vị trí lắp đặt sẽ ảnh hưởng đến chi phí này.
- Thuế, phí kiểm định (nếu có): Đôi khi các chi phí này được tính vào giá bán cuối cùng.
- Đắt hay rẻ? Nhìn vào con số ban đầu, cửa chống cháy 90 phút có vẻ đắt. Nhưng hãy đặt nó lên bàn cân với những gì nó bảo vệ:
- Tính mạng con người: Vô giá. 90 phút mà cửa mang lại có thể là sự khác biệt giữa việc thoát nạn an toàn và thương vong.
- Tài sản: Thiệt hại do cháy có thể lên tới hàng tỷ, hàng chục tỷ đồng, thậm chí phá hủy toàn bộ công trình. Cánh cửa chống cháy giúp giới hạn thiệt hại, giảm thiểu chi phí khắc phục.
- Chi phí sửa chữa sau cháy: Nếu đám cháy được khống chế nhanh chóng nhờ cửa chống cháy, chi phí sửa chữa sẽ ít hơn nhiều so với khi lửa lan rộng.
- Hoạt động kinh doanh/sản xuất: Đối với doanh nghiệp, cháy nổ có thể khiến hoạt động bị đình trệ dài ngày, gây thiệt hại doanh thu và mất khách hàng. Cửa chống cháy giúp giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động.
- Tuân thủ pháp luật: Tránh được các hình phạt, rắc rối pháp lý do không tuân thủ quy định PCCC.
Khi xét đến những giá trị này, chi phí đầu tư cho cửa chống cháy 90 phút trở nên rất “rẻ”. Nó là một khoản đầu tư cho sự an toàn và bền vững lâu dài, không chỉ là một món chi tiêu.
Sai Lầm Thường Gặp Khi Chọn Và Lắp Đặt Cửa Chống Cháy
Biết được những sai lầm này sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro không đáng có.
- Chọn cửa KHÔNG có chứng nhận kiểm định: Đây là sai lầm nghiêm trọng nhất. Nhiều người chỉ nghe quảng cáo hoặc thấy giá rẻ mà bỏ qua việc kiểm tra giấy tờ kiểm định. Cửa không có kiểm định coi như cửa thường, không đảm bảo khả năng chống cháy đúng như công bố, thậm chí có thể sập đổ nhanh chóng khi gặp lửa.
- Mua cửa có chứng nhận vật liệu, nhưng không có chứng nhận cho sản phẩm cửa hoàn chỉnh: Chứng nhận vật liệu (ví dụ: chứng nhận bông khoáng không cháy) không đồng nghĩa với việc cánh cửa làm từ vật liệu đó đạt giới hạn chịu lửa 90 phút. Khả năng chống cháy của cửa phụ thuộc vào toàn bộ cấu trúc, bao gồm cách kết hợp các vật liệu, độ dày, loại gioăng, và phụ kiện.
- Lắp đặt sai kỹ thuật: Như đã nói ở trên, lắp đặt sai có thể tạo khe hở, làm hỏng cấu trúc cửa, khiến cửa không tự động đóng… vô hiệu hóa tác dụng chống cháy.
- Không sử dụng phụ kiện chuyên dụng chống cháy: Dùng bản lề, khóa, tay co thông thường. Các phụ kiện này sẽ bị biến dạng, hỏng hoặc kẹt dưới nhiệt độ cao, khiến cửa không đóng được hoặc không mở được khi thoát hiểm.
- Bỏ qua hoặc làm hỏng gioăng chống cháy: Gioăng là “linh hồn” của cửa chống cháy trong việc ngăn khói và lửa. Việc bỏ qua, lắp sai, làm hỏng, hoặc sơn phủ lên gioăng là cực kỳ nguy hiểm.
- Sử dụng sai mục đích hoặc chèn cửa: Giữ cửa luôn mở, để vật cản chắn cửa… làm mất đi chức năng tự động đóng khi có cháy.
- Không bảo trì định kỳ: Cửa bị xuống cấp mà không được phát hiện và sửa chữa kịp thời.
Hãy học từ những sai lầm này và đảm bảo rằng bạn không vấp phải chúng trong dự án của mình. An toàn PCCC là câu chuyện không thể lơ là.
Cửa Chống Cháy 90 Phút Trong Các Loại Công Trình Phổ Biến
Cửa chống cháy 90 phút được ứng dụng rộng rãi trong nhiều loại công trình khác nhau, đặc biệt là những nơi tập trung đông người hoặc có nguy cơ cháy cao theo quy định của pháp luật.
- Nhà chung cư, cao tầng: Lắp đặt tại các cửa ra vào buồng thang bộ thoát hiểm, cửa ngăn cháy giữa các tầng, cửa phòng kỹ thuật (phòng máy phát điện, phòng điện, phòng bơm…).
- Trung tâm thương mại, siêu thị: Cửa tại các lối thoát hiểm, cửa ngăn cháy giữa các gian hàng hoặc khu vực chức năng khác nhau (kho, khu kỹ thuật…).
- Văn phòng, tòa nhà hành chính: Cửa lối thoát hiểm, cửa phòng máy chủ, phòng lưu trữ hồ sơ quan trọng, vách ngăn các khu vực làm việc lớn.
- Trường học, bệnh viện: Cửa lối thoát hiểm, cửa phòng thí nghiệm, phòng lưu trữ hóa chất (trong trường học), cửa các khu vực đặc biệt (phòng mổ, khu cách ly…) trong bệnh viện.
- Nhà máy, nhà xưởng: Cửa tại các lối thoát hiểm, cửa ngăn cháy giữa các khu vực sản xuất khác nhau, cửa phòng kỹ thuật, phòng điều khiển, kho vật liệu dễ cháy.
- Khách sạn: Cửa cầu thang bộ thoát hiểm, cửa ngăn cháy hành lang, cửa phòng kỹ thuật.
- Rạp chiếu phim, nhà hát, trung tâm hội nghị: Cửa lối thoát hiểm khán phòng, cửa ngăn cháy các khu vực chức năng khác.
Nhìn vào danh sách này, bạn có thể thấy cửa chống cháy 90 phút thực sự là một phần không thể thiếu, đảm bảo an toàn cho hàng triệu người mỗi ngày. Nó không chỉ xuất hiện ở những nơi “nhạy cảm” về cháy nổ mà còn ở các lối thoát hiểm – con đường sống của con người khi thảm họa xảy ra.
Kết Bài: Đầu Tư Cho An Toàn Là Đầu Tư Khôn Ngoan Nhất
Chúng ta vừa cùng nhau đi qua hành trình khám phá về cửa chống cháy CLC 90 phút – từ cấu tạo, tầm quan trọng, cách lựa chọn, lắp đặt, sử dụng, bảo dưỡng, cho đến các tiêu chuẩn áp dụng và vị trí thường thấy của nó. Hy vọng những thông tin này đã giúp bạn có cái nhìn rõ ràng và toàn diện hơn về loại cửa đặc biệt này.
Cửa chống cháy 90 phút không chỉ là một sản phẩm xây dựng đơn thuần; nó là một giải pháp an toàn, một “vị cứu tinh” thực sự có khả năng tạo ra sự khác biệt sinh tử trong những khoảnh khắc đối diện với hỏa hoạn. Khả năng chống chịu ngọn lửa và khói độc trong 90 phút chính là khoảng thời gian quý báu, là cơ hội vàng để con người thoát nạn an toàn và lực lượng PCCC thực hiện nhiệm vụ của mình.
Việc lựa chọn đúng loại cửa chống cháy 90 phút có kiểm định đầy đủ, lắp đặt đúng kỹ thuật bởi đơn vị chuyên nghiệp, sử dụng đúng cách và duy trì bảo dưỡng định kỳ là những yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối đa của nó. Đừng bao giờ đánh đổi sự an toàn bằng việc lựa chọn sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc hay bỏ qua các bước lắp đặt và bảo trì quan trọng.
Hãy coi việc đầu tư vào cửa chống cháy 90 phút là một khoản đầu tư khôn ngoan nhất cho sự an toàn của chính bạn, những người thân yêu, nhân viên, và tài sản của bạn. An toàn cháy nổ là trách nhiệm chung của cả cộng đồng. Bằng cách trang bị và sử dụng đúng các thiết bị PCCC, trong đó có cửa chống cháy, chúng ta đang góp phần xây dựng một môi trường sống và làm việc an toàn hơn, giảm thiểu nguy cơ và thiệt hại do hỏa hoạn gây ra.
Nếu bạn đang có dự án xây dựng hoặc cải tạo công trình và cần lắp đặt cửa chống cháy, hãy tìm đến các nhà cung cấp uy tín, yêu cầu tư vấn kỹ lưỡng và đảm bảo mọi sản phẩm bạn lựa chọn đều đạt chuẩn kiểm định. An toàn hôm nay là hạnh phúc ngày mai. Hãy hành động ngay để bảo vệ chính mình và những người xung quanh!